Remco Slump Extra 18 jun 2024, 07:47

Leestijd: 2 minuten

Wat is een wankelmotor? En welke auto’s hebben er een?

De wankelmotor – ook wel draaizuigermotor genoemd – werd in de jaren twintig van de vorige eeuw bedacht door de Duitser Felix Wankel. Op het moment van schrijven is Mazda het enige merk dat gebruikmaakt van het excentrieke motortype.

Om uit te leggen hoe een wankelmotor werkt, moeten we eerst helder krijgen hoe een conventionele verbrandingsmotor zijn werk doet. Daarin wordt een mengsel van brandstof en zuurstof in een cilinder gespoten en tot ontploffing gebracht. Door de kracht die vrijkomt, wordt een zuiger in beweging gezet.

Hoeveel cilinders zuigermotoren

De meeste benzinemotoren in auto’s hebben drie of vier cilinders. Er worden ook modellen verkocht met vijf, zes, acht, tien, twaalf of zestien cilinders. Bij motorfietsen zijn twee, drie of vier cilinders gebruikelijk. Al zijn er ook exemplaren met slechts één cilinder.

Verbrandingscyclus wankelmotor

Een wankelmotor heeft geen zuigers en cilinders, maar werkt in principe hetzelfde als een conventionele verbrandingsmotor. Beide gaan duizenden keren per minuut door een proces met vier stappen, die we ‘slagen’ noemen:

• Inlaatslag – Er wordt een mengsel van brandstof en lucht in de verbrandingskamer gezogen.
• Compressieslag – Het mengsel wordt samengedrukt.
• Arbeidsslag – De bougie geeft een vonk, waardoor het mengsel ontbrandt.
• Uitlaatslag – Het overgebleven mengsel wordt naar buiten gedrukt, de uitlaat in.

Bij een zuigermotor vindt dit allemaal plaats in dezelfde verbrandingskamer. Bij een wankelmotor is dat niet zo. Simpel gezegd draait een driehoekige zuiger in een elliptische kamer, waardoor het mengsel van brandstof en lucht met een draaiende beweging van de ene naar de andere stap wordt gebracht.

Wankelmotor voordelen

Een wankelmotor is compacter dan een vergelijkbare zuigermotor, produceert minder trillingen en kan hogere toeren aan. Daarbij heeft de krachtbron minder bewegende delen, wat er – in theorie – voor zorgt dat ze minder onderhoud nodig hebben.

Wankelmotor nadelen

Een wankelmotor is minder zuinig dan een zuigermotor, omdat de verbranding minder goed is, en verbruikt relatief veel olie. Daarbij is het lastig om de hoeken van de driehoekige zuigers goed af te sluiten. Ze zijn gevoelig voor slijtage, waardoor onverbrand mengsel regelrecht de uitlaat in kan gaan.

Auto’s met draaizuigermotor

De allereerste auto met een wankelmotor was de NSU Spider uit 1964. Drie jaar daarna volgde de NSU Ro 80. Mazda bracht in 1967 de Cosmo Sport op de markt, een sportwagen met draaizuigermotor. Het Japanse merk was decennialang de grootste pleitbezorger voor het concept.

De allerlaatste Mazda die werd aangedreven door een wankelmotor was de RX-8, die in 2012 uit productie ging. Sinds 2023 is de elektrische MX-30 te krijgen met een range extender. Zijn 830 cc draaizuigermotor zorgt niet voor de aandrijving, maar laadt onderweg de batterij op.

In het verleden zijn er meer ‘wankelmerken’ geweest dan NSU en Mazda. Zo gebruikte Citroën de krachtbron voor de GS Birotor (1973) en stopte Mercedes-Benz er een in de C111-concept car (1970). Norton, Suzuki en ook het Nederlandse Van Veen hebben in de jaren zeventig wankelmotorfietsen gebouwd.