Autovisie Nieuws 1 dec 2015, 17:36

Leestijd: 3 minuten

Unsafe at any Speed: Vijftig jaar na de opschudding

Het is vijftig jaar geleden dat Unsafe at any Speed van Ralph Nader uitkwam. Het wordt vaak gekarakteriseerd als ‘dat boek over de Chevrolet Corvair’, maar in werkelijkheid gaat slechts één van de acht hoofdstukken over die auto.

De eerste zin van Unsafe at any Speed zet gelijk de toon: “Al meer dan een halve eeuw lang heeft de automobiel dood en verderf gezaaid, verwondingen toegebracht en miljoenen mensen in het verdriet gestort.” Ralph Nader had de cijfers om die claim overeind te houden. In 1965 kwamen in het Amerikaanse verkeer 47.089 personen om, wat betekent dat er per één miljoen afgelegde mijlen 5,3 doden vielen. Ter vergelijking: in 2014 lag dat aantal nog maar op 1,07 doden.

“GM stuurde aantrekkelijke vrouwen naar Nader toe om hem tot een ‘schandelijke’ relatie te verleiden”

Hoe dan ook, Nader was boos. Hij zag het aantal dodelijke ongelukken op Amerikaanse wegen snel toenemen, terwijl fabrikanten zoals Chevrolet, Ford, Chrysler, Dodge, Cadillac en Pontiac meer geïnteresseerd waren in het maken van winst dan in het implementeren van veiligheidsmaatregelen. Nader nagelde de producenten aan de schandpaal. Iets waarover ze furieus waren toen Unsafe at any Speed op 30 november 1965 uitkwam.

General Motors moest op 22 maart 1966 zelfs voor de Senaat verschijnen om publiekelijk zijn excuses te maken aan Nader. De fabrikant was een lastercampagne tegen hem begonnen na het uitkomen van Unsafe at any Speed. Zo had GM geprobeerd kennissen van Nader uitspraken te ontlokken over zijn politieke en religieuze overtuiging en zijn seksualiteit. Daarbij werd Nader gevolgd, afgeluisterd, telefonisch bedreigd en stuurde GM aantrekkelijke vrouwen naar hem toe om hem tot een ‘schandelijke’ relatie te verleiden.

Maar goed, wat was er dan zo schadelijk aan Naders boek? Samengevat had hij onder meer kritiek op de uitstoot van auto’s, voor voetgangers gevaarlijke ontwerpdetails (grote vinnen en ver uitstekende bumpers), gebrekkige inzittendenveiligheid bij botsingen, glimmende interieurdelen (konden bestuurders verblinden) en niet gestandaardiseerde schakelpatronen (fabrikanten gebruikten allemaal andere indelingen).

Bovendien wijt Nader een hoofdstuk aan de achterwielophanging van de Chevrolet Corvair (1960 – 1964). Deze pendelasconstructie had geen stabilisatorstang (kostte 4 dollar om te monteren, maar dat vond GM te duur) en dat zou tot gevolg hebben dat de Corvair (met zijn zware motor achterin) een gevaarlijke neiging tot overstuur had. Een belangrijke GM-technicus had zijn management daarop gewezen, maar dat werd door de heren weggewuifd.

“De pendelas had geen stabilisatorstang, waardoor de Corvair een gevaarlijke neiging had tot overstuur”

Overigens bleek in 1972 uit een onderzoek van het Amerikaanse Department of Transportation (DOT) dat de Corvair ook zonder de stabilisatorstang niet gevaarlijker was dan de Ford Falcon, Plymouth Valiant, Volkswagen Kever en Renault Dauphine. De DOT schreef: “De rijeigenschappen en stabiliteit van de 1960-63 Corvair [zijn] ten minste even goed als die van sommige hedendaagse voertuigen, zowel Amerikaanse als buitenlandse”.

En toch, ondanks de controverse over Naders boek – hij zou onterecht de Corvair als zondebok hebben gebruikt – is Unsafe at any Speed wel degelijk invloedrijk geweest. Minder dan een jaar na publicatie tekende de Amerikaanse president Lyndon Johnson de National Traffic and Motor Vehicle Safety Act, die tot de oprichting van de Department of Transportation en de National Highway Traffic Safety Administration leidde.