Laurens Stade Occasions 24 jun 2021, 17:13

Leestijd: 6 minuten

Deze occasion wil je: Peugeot 309 GTI 16 – ondergesneeuwd door de 205

Als je in de jaren 80 en 90 een Peugeot wilde, was dat waarschijnlijk de 205 GTI. Het was dé uitdager van de Golf GTI en wordt inmiddels gezien als een van de beste hete hatchbacks aller tijden. De 205 zou echter ook de aandacht wegtrekken van een andere Peugeot die misschien wel net zo interessant is als de 205: de 309. Nog specifieker de 309 GTI 16, met de krachtige zestienklepper. Zo’n unieke auto kan van jou zijn, want er staat een fraai exemplaar te koop in ons land.

309 in schaduw van de 205

Peugeot maakte in de jaren 80 en 90 furore met de beroemde 205, waarvan in 1984 een GTI-model op de markt verscheen. Het was dé sportieve hatchback die bijna iedereen wel wilde hebben. Zeker toen deze 205 zijn weg naar de rally’s vond in de vorm van een 205 Turbo 16, en ook daar een enorme indruk achterliet. De zeer compacte, strakke auto uit Groep B-rally’s was wendbaar en gooide met groots kabaal zand, grind en soms ook wat water naar het publiek dat genoot van deze Franse verschijning. Hij was zo succesvol, Peugeot zichzelf in 1985 en 1986 tot wereldkampioen rally mocht kronen. De 205 Turbo 16 was een kort leven beschoren: Groep B verviel na 1986. Dus moest Peugeot zoeken naar een alternatief. Dat vond het Franse merk in de Dakar Rally, destijds nog de Parijs-Dakar. Ook dat was een meesterzet, want Peugeot nam daar meteen de grote bokaal van de Dakar mee, met dank aan Ari Vatanen achter het stuur.

Net als toen zou je, na dit verhaal, haast vergeten dat Peugeot er een andere sportieveling naast had: de 309. Niet de reguliere varianten, want ook hiervan brachten de Fransen een GTI-versie. Niet gek, want de twee auto’s delen hun basisarchitectuur en aandrijflijnen. Desondanks wist de 309 het succes van de 205 niet te evenaren, mede door het bravere koetswerk. Maar weet dat ook dit een heerlijke stuurmansauto is. Want met een gewicht van 948 kilo en een vermogen van bijna 160 pk, is dit een geweldige auto om te rijden. Beter dan de 205?

Productie in Poissy

De 309 begon zijn leven niet als een Peugeot. Het was in eerste instantie een concept voor het Franse en aan Peugeot gelieerde merk Talbot, dat de auto onder de naam Talbot Arizona wilde uitbrengen. Maar tegelijkertijd wilde Peugeot de Poissy-fabriek, die het bijna moest sluiten door tegenvallende prestaties van Talbot, doen herleven. Dat moest gebeuren met die Arizona, die door Peugeot tot 309 werd omgedoopt en het startschot gaf voor multifunctionele carrosseriebouw in de Poissy-fabriek.

De Fransen investeerden destijds zo’n 600 miljoen Franc in de fabriek. Het kwam neer op 21.000 vierkante meter aan gerenoveerde werkplaatsen. Wat die fabriek voor de productie van onder andere de 309 zo bijzonder maakte, was het feit dat er de laatste robottechnieken werden toegepast. In totaal namen 134 lasrobots plaats, een primeur en revolutie voor de productie van PSA.

1000 auto’s per dag

Die robots konden zelf de complete carrosserie in elkaar lassen. Het zorgde ervoor dat er per dag zo’n 1000 auto’s van de band in Poissy rolden. En dat waren niet alleen 309’s, maar de robots en machines moesten rekening houden met drie verschillende carrosserieën. Peugeot leverde immers een drie- en vijfdeurs 309, maar door de nieuwe technieken rolde óók de 205 (de hatchback-broer van de 309) van de band in Poissy. En dus kan de 309 wel degelijk een succesvol model worden genoemd, want hij zorgde voor een revolutie in het productieproces.

Peters Proefrit

Het hoogtepunt van die 309-productie is natuurlijk de GTI. Het is niet zo lang geleden dat Autovisie kennismaakte met die sportieve Fransman. Peter Hilhorst reed de onbekende broer van de 205 GTI voor zijn rubriek Peters Proefrit. “Door de blinde liefde van velen voor de snelle versies van de Peugeot 205 is de 309 GTI 16 altijd ondergewaardeerd gebleven. Totaal onterecht, want zeker de zestienklepper zónder katalysator is een geducht wapen. Franjeloze daadkracht. Puur, lichtvoetig en communicatief. De vering is stug, de demping is hard en de besturing is haarzuiver. Dit is een snelle gezinsauto die veel compromislozer was dan de meeste van zijn tijdgenoten.”

“Aan de kleinste hint heeft hij genoeg om een bocht aan te vallen. Een kleine stuurbeweging met het directe stuurhuis en hij verandert meteen van richting. Met licht, maar geen hinderlijk onderstuur om zijn berijder bij de les te houden. Even het gaspedaal iets omhoog laten komen en meer insturen om de ideale lijn opnieuw te veroveren. De abrupte overstuurreactie van de 205 GTI heeft hij niet. De balans is beter door een langere wielbasis, grotere spoorbreedtes en betere wielgeometrie. Niets voor niets zijn er heel wat 309 GTI 16-achterassen onder een 205 GTI geschroefd om dat succesnummer minder gevoelig voor lastwissels te maken.”

Bekijk Peters Proefrit met de Peugeot 309 GT 16 hieronder.

Wat is het verhaal van deze 309 GTI 16?

Ook hier gaat het om een Peugeot 309 GTI 16. Die laatste toevoeging is belangrijk, omdat het hier niet gaat om de vroege achtklepper, maar de latere zestienklepper. Die verscheen ná het faceliftmodel van 1989 en had geen 131, maar 160 pk. Opvallend is trouwens dat Peugeot destijds ook nog de reguliere 1,9-liter achtklepper leverde in de reguliere GTI. Deze ’16’ was begeerlijker: niet alleen door z’n vermogen, ook door het feit dat-ie korter werd gebouwd. Bovendien had-ie een stijvere ophanging en een grotere spoorbreedte, voor een betere wegligging. Later lepelde Peugeot de zestienklepper ook in de begeerlijke 405 Mi16.

Fraai is ook het volledig originele – op de radio na – interieur van deze occasion, een combinatie van leer en stof. Deze Peugeot 309 GTI 16 staat te koop bij Garage Cats inWitmarsum, waar we eerder dus al een ander exemplaar van de 309 GTI testten.

Leuke feitjes over deze auto? Volgens Finnik, een autoregistratiebedrijf, zijn er van de Peugeot 309, welke variant dan ook, 638 exemplaren te vinden zijn in Nederland. De gemiddelde eigenaar van een Peugeot 309 is geboren zijn in 1967.

Kopen of doorlopen?

De prijs van deze Peugeot 309 GTI 16 lag in 1990 op fl. 44.295, ongeveer € 20.100. Je zou dus kunnen verwachten – en er stiekem een beetje vanuit gaan – dat de auto ietsje goedkoper zal zijn dan toen. Er zijn wat kilometers overheen gegaan, 106.854 om precies te zijn, en vier eigenaren stapten in die jaren in deze blauwe Peugeot. Maar dit is een klassieker in wording, waarvan er nog maar weinig in deze staat verkeren.

En dus is dit exemplaar duurder dan toen-ie nieuw was, al zijn die prijzen natuurlijk niet volledig met elkaar te vergelijken. De vraagprijs van dit exemplaar ligt namelijk op 24.950 euro. Een flinke investering, maar de waarde van dit soort unieke Franse sportievelingen kan nog wel eens iets gaan stijgen. Veel van dit soort boomklevers is, juist, in de loop der jaren al opgevouwen tegen een boom toen men nog niét zo sterk inzag hoe uniek deze auto’s waren. Nu we de roemruchtige jaren van de Franse hatchbacks steeds meer gaan waarderen, stijgt ook de vraag en dus de prijs van een dergelijk model. Dat-ie uniek is, blijkt uit het feit dat er op Gaspedaal.nl momenteel maar één GTI 16 in Nederland te koop staat. Een echte must-have voor de Peugeot-liefhebber, dus.

Deze of een andere occasion kopen? Onderzoek altijd goed wat je wilt kopen, check de onderhoudshistorie en laat een goede aankoopkeuring doen als je zelf onvoldoende verstand van zaken hebt. Meer speciale occasions zien of zelf je auto verkopen? Koop Autovisie magazine of neem een (digitaal) abonnement.