Noah Korevaar Uit het archief 16 jan 2020, 13:40

Leestijd: 10 minuten

Stuurmanswegen: met de Mazda MX-5 de Roemeense Transfăgărășan op

In 2018 ging Autovisie met de nieuwe Mazda MX-5 de Transfăgărășan op, een grillige weg in Roemenië. Het is slechts één van de excessen tijdens het schrikbewind van de communistische dictator Nicolae Ceaușescu. We brengen je dit verhaal uit het Autovisie archief.

De Transfăgărășan met een Mazda MX-5

Een weg aanvallen die evenveel verraderlijke bochten telt als de gedachtenkronkels van de dictator die hem schiep (en ook nog eens door de achtertuin van Dracula loopt), lijkt het lot te tarten.

Toch durven we die missie aan, niet eens zwaarbewapend, maar met de nieuwste Mazda MX-5 verkennen we het asfalt met die heel donkere historie. Dat is geen sprookje want de littekens in het ruwe asfalt spreken boekdelen, dit is letterlijk een lijdensweg.

Dit artikel komt uit het Autovisie archief van oktober 2018

• Tekst: Jaco Bijlsma
• Fotografie: Jeffrey Van der Vaart

Zwart slingert de Transfăgărășan zich als een giftige slang door de Fagara – bergen tussen Transsylvanië en Walachije, hij is net zo grillig en gevaarlijk als de dictator die zijn aanleg verordonneerde. Dit hemelbestormende project was van 1970 tot en met 1974 slechts één van de excessen tijdens het schrikbewind van de communistische dictator Nicolae Ceaușescu.

‘De littekens in het ruwe asfalt spreken boekdelen, dit is letterlijk een lijdensweg’

Net als de bouw van dat immense Palatul Poporului (paleis van het volk) dat jarenlang één van de grootste gebouwen ter wereld was, is deze Transfăgărășan een monument van megalomanie van een dictator die keihard was voor zijn volk. Waanzin ten top. Want net als andere dictators zag Ceaușescu spoken, was hij argwanend, altijd op zijn hoede, klaar voor elke aanval.

Zo zag hij in de Sovjet-invasie van Tsjechië in 1968 ook een gevaar voor Roemenië. Daarom moest de Transfăgărășan er komen, want Ceaușescu wilde dat zijn troepen zich sneller konden verplaatsen in het geval van een aanval, de Transfăgărășan highway ontstond dus als een strategische route.

Bloed, zweet en tranen

De arbeiders die deze weg door de woeste, toen nog onbegaanbare bergen moesten aanleggen, deden dat bijna allemaal onder dwang. Jonge mannen, militairen en andere in ongenade geraakte mensen offerden bloed, zweet en tranen en soms hun leven onder barre bouw- omstandigheden.

Werkend in weer en wind en overnachtend in schamele barakken vochten ze tegen kou, honger en de bergen. Die kwamen door het extreme dynamietgebruik (er werd 6000 ton weggeknald) regelmatig deels naar beneden.

Door het nietsontziende toezicht van de geheime politie, de Securitate, was vluchten onmogelijk en uiteindelijk lie-ten volgens de overlevering ten minste veertig mensen het leven.

De Transfăgărășan is het extreme, 90 kilometer lange eindproduct van vier jaar afzien, maar onder die verschrikkelijke arbeidsomstandigheden werd bizar genoeg de absolute stuurmanshemel geschapen. We schrijven 1974 als de highway to hell wordt geopend en het zal dan nog vijftien jaar duren voordat het Roemeense volk zichzelf weet te bevrijden. Hoe depressief de ontstaansgeschiedenis ook klinkt, het machtige, natuurlijke 3D-decor van bossen, bergen en water- vallen dat de weg omringt, maakt er een stuurmansparadijs van.

De dappere Mazda MX-5 smult

Met dank ook aan onze vrolijke Japanse gids, die dappere Mazda MX-5 met levenslange lachgarantie. Dit is zo’n auto die van asfalt smult, dat voel je met billen en handen.

De gretigheid waarmee hij instuurt, de speelsheid waarmee hij die ideale lijn volgt. Van rechtlijnigheid houdt hij niet en dat komt goed uit, want op deze route mag je bang zijn voor afgronden en duistere sprookjes, angst voor saaie stukken hoef je niet te hebben.

De Transfăgărășan is spannend in vele opzichten, zo zou hij min of meer door de achtertuin van graaf Dracula lopen. Het Bran-kasteel van de historische heerser Vlad de Spietser diende als inspiratie voor het kasteel van fantasiefiguur Dracula, maar staat op enige afstand van de route.

De beruchte vampier lijkt er een beetje met de haren bij gesleept om de mystiek rond deze listige route op te voeren. Als je de gemiddelde Roemeen ernaar vraagt, haakt hij hoofdschuddend af bij het horen van zoveel toeristische onzin.

Onbekend terrein

Maar goed, Roemenië is dan ook relatief onbekend terrein voor veel toeristen. Frankrijk, Duitsland, Schotland en Noorwegen kennen we van meer- dere trips die we met alle mogelijke auto’s hebben gemaakt, maar Roemenië staat niet echt op de kaart bij de Nederlander als vakantieland.

De meeste mensen die er komen beperken zich tot de hoofdstad Boekarest. Wij doen een fly and drive naar Boekarest en gaan dan via een binnenlandse vlucht naar Sibiu, maar je kunt natuurlijk ook lekker met de auto gaan. Dan moet je wel een beetje doorzettingsvermogen hebben, want de meest directe route, waarbij je Duitsland, Oostenrijk en Hongarije doorkruist, is bijna 2000 km lang.

Je kunt natuurlijk ook stadstoertjes door Frankfurt, Neurenberg, Wenen en Boedapest inlassen omdat je daar toch langskomt.

Afzien is het in Roemenië al lang niet meer, hooguit zie je hier en daar aan wat betonnen flats en armoedige huisjes nog de grauwsluier van het Oostblok-verleden.

Maar dat gevoel domineert niet meer, de Roemenen zijn een vriendelijk volk, steden en dorpen doen wat Duits aan. De oudheid van de Middeleeuwse stad Sibiu is bijzonder, want er is zoveel bewaard gebleven uit het verleden dat je je vooral in het historische, bijna autovrije centrum in de lang vervlogen tijden van de gildes waant.

De daken van de soms meer dan vijfhonderd jaar oude huizen hebben opvallende, oogvormige, dakkapellen; bespieden lijkt dus in de Roemeense cultuur te zitten. Hoe dan ook, in deze stad in het Zuiden van Transsylvanië is heel veel cultuur te halen. Bovendien zijn er genoeg gast- vrije hotels en is het eten en drinken er ook goed.

Klaar voor elk avontuur

Sibiu is een prima uitvalsbasis voor de ultieme rit over de Transfăgărășan. De Mazda MX-5 is klaar voor het avontuur, zoals hij al sinds 1989 klaar is voor elk avontuur. Of het asfalt nou door de Zandvoortse duinen kronkelt of door Roemeense bergen, dat maakt niet uit.

Dat weten we omdat we de MX-5 door de jaren heen zo goed hebben leren kennen. Op het circuit genoten we tijdens drie raceseizoenen met volle teugen van de eerste generatie, hier gaan we zien hoeveel scherper en sneller hij is geworden na de allerlaatste update.

Modeljaar 2019 van ’s werelds meest verkochte roadster had geen liposuctie in de heupen nodig en ook de neus was nog te strak voor een botox-injectie. Het uiterlijk is nog echt van deze tijd. Volwassener dan ooit, zonder onder zwaarlijvigheid gebukt te gaan. Onze testnotities waren eigenlijk ronduit lovend, we vonden dat hij zo goed was dat hij nog wel wat meer vermogen aankon.

De atmosferische tweelitermotor in de MX-5 gaf je maximaal 160 pk als je hem helemaal uitwrong en dan nog galoppeerden die paardjes met enige tegenzin.

Dat vonden wij niet alleen, dat kreeg Mazda ook als feedback van de wereldwijde fanclub die er door de jaren is ontstaan. Dus kreeg de 2.0 een behoorlijke upgrade, waarbij onder andere de nokkenassen, het in- en uitlaattraject en de uitlaatkleppen werden aangepast. Dat leverde maar liefst 24 pk extra op, waardoor hij nu goed is voor 184 pk. De 1.5-versie werd met 132 pk/152 Nm nauwelijks sterker. Deze 2019-edi- tie kreeg ook nog wat min of meer onzichtbare aanpassingen mee.

‘De kwalificatie rijdersauto mag je serieus nemen, hoe speels de MX-5 ook oogt’

Zo zijn nu Apple Car Play en Android Auto beschikbaar, maar ook een betere stoelverstelling, een achteruitrijcamera en uitgebreidere veiligheidssystemen. Maar op deze missie zijn we vooral blij met het nu veel beter instelbare stuur. Eindelijk kun je het sportstuur niet alleen in de hoogte, maar ook in de diepte verstellen. En dat wil je in een echte rijdersauto als deze. Die kwalificatie mag je serieus nemen, hoe speels de MX-5 ook oogt.

Mazda MX-5 GT-M is onveranderd goed

Want het basisrecept blijft onveranderd goed. Een atmosferische tweeliter is inmiddels zeldzaam en hetzelfde kun je zeggen van achterwielaandrijving. Net als voorheen moet je eigenlijk de Mazda MX-5 GT-M met Sportpack hebben, want dan krijg je net als wij destijds op onze duurtester het sportonderstel met die Bilstein-dempers.

Een sperdifferentieel is altijd standaard in combinatie met de tweelitermotor. Of de som der delen matcht met de DN7C, zoals de Roemeense overheid de Transfăgărășan doopte, is de vraag als we aan onze missie beginnen. Met 184 pk vermogen en dik 1000 kg gewicht versus talloze bochten en afgronden.

Bovendien zijn er natuurlijk ook nog de Roemenen! Die rijden als duivels en gaan de competitie aan, of ze rijden langzamer dan een bejaarde. De route, die piekt rond het prachtige Balea-meer, hult zich in een mysterieuze mist bij onze eerste stop.

Later op de dag laten we ons betoveren door de sprookjesachtige spiegeling van het ijskoude gletsjerwater. Het hele tafereel wordt gecompleteerd door een oude kabelbaan, stalletjes met eten en souvenirs, omringd door schapen en grote honden. Het lijkt op een vroege Kerst.

Het zijn vooral de Roemenen zelf die deze weg bevolken, op en naast het asfalt. Bermtoerisme bestaat hier nog, maar dan wel op zijn mooist. Maar het asfaltpodium is ook een volkstribune met grootse vergezichten en daar maken de Roemenen al etend graag gebruik van.

Opgestoken duimen en proostende bierflesjes

Ons Mazdaatje lusten ze ook, we oogsten bijna supercar-waardering. Met veel opgestoken duimen en proostende bierflesjes genieten de Roemenen mee. Want de fonkelnieuwe, inmiddels toch wel dikke Mazda, is hier nog best speciaal. Het wagenpark is nog heel bescheiden, niet op modern Westers niveau, een BMW X5 is zo’n beetje het grootste spul dat we tegenkomen.

Echte sportauto’s zien we helemaal niet. Dat wij ons met onze roadster met open kap van de berg storten wordt gewaardeerd. We zetten koers naar Cartisoara en ontdekken de mooiste kant van de Transfăgărășan. Als we het topstuk van de route moeten markeren, dan trekken we de marker over het stuk tussen het Balea-meer en de gelijknamige waterval.

Het uitzicht is er waanzinnig mooi en de bochten hebben een variatie en zijn van een formaat die de Stelvio met zijn veel krappere haar- spelden tot Italiaans theater reduceren. De Transfăgărășan is veel meer een killer, met hier en daar verrassend grote kuilen die de wielophanging een doodsklap willen toedienen.

We sturen er alert omheen, de grip is gigantisch, want het asfalt heeft hier en daar de grofste korrel. Voor echt dwarsgaan heb je daardoor nog 100 pk meer nodig, nu kan het alleen als je met suïcidaal veel snelheid de bocht ingaat. Daarna even gas liften, de massa laten komen en dan vol gas die swing voortzetten. Dan gebruik je de bodyroll die de Mazda nog steeds heeft. Je kunt in langzamere bochten ook echt ‘slagerswerk’ toepassen als je per se dwars wilt gaan.

Met een genadeloze clutch-kick waarmee de grip wordt verbroken en dan vol gas rücksichtslos de achterwielen laten malen. Maar als je dat te vaak forceert, gaat de vaart eruit en raak je uit de mooie flow die je met deze Mazda juist zo goed kunt pakken.

Van duivels asfalt naar feestelijke slingers

Dan tover je dat duivels kronkelende asfalt om in feestelijke slingers. En dans je van bocht naar bocht met meer precisie en plezier dan ooit. Want het grootste cadeau van deze MX-5 is niet alleen dat extra vermogen, maar vooral het enthousiasme waarmee de tweeliter je gasvoet volgt.

Je hoort ook dat hij vrijer in- en uitademt. De tweeliter heeft ook een veel groter vocaal bereik, haalt verder uit, hij heeft soul. Het is nóg meer een performer dan ooit en dus ontstaat er een spontane rock ’n roll-sessie op dat waanzinnige podium in Roemenië. De Mazda MX-5 schittert als een rockster, pardon als een road-ster.